وقوع غزوهي حنين به فرماندهي پيامبر بزرگ اسلام (صلّى الله عليه و آله) [8 ق]
تولّد دانشمند كم نظير و عالم بزرگوار شيعه علّامه حلّي [648 ق]
درگذشت ابن فرات، فقيه و مورّخ مصري [807 ق]
وفات محمّد بن حسن شيرواني، عالم بزرگ مسلمان [1098 ق]
رحلت آيت‌الله سيد احمد حسيني زنجاني [1393 ق]
فضيلت ماه رمضان، روزه، افطاري دادن، ذكر
دعاى شب سىام:
الْحَمْدُ لِلَّهِ لا شَرِيكَ لَهُ الْحَمْدُ لِلَّهِ كَمَا يَنْبَغِي لِكَرَمِ وَجْهِهِ وَ عِزِّ جَلالِهِ وَ كَمَا هُوَ أَهْلُهُ يَا قُدُّوسُ يَا نُورُ يَا نُورَ الْقُدْسِ يَا سُبُّوحُ يَا مُنْتَهَى التَّسْبِيحِ يَا رَحْمَانُ يَا فَاعِلَ الرَّحْمَةِ يَا اللَّهُ يَا عَلِيمُ يَا كَبِيرُ يَا اللَّهُ يَا لَطِيفُ يَا جَلِيلُ يَا اللَّهُ يَا سَمِيعُ يَا بَصِيرُ يَا اللَّهُ يَا اللَّهُ يَا اللَّهُ لَكَ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَى وَ الْأَمْثَالُ الْعُلْيَا وَ الْكِبْرِيَاءُ وَ الْآلاءُ أَسْأَلُكَ أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَيْتِهِ وَ أَنْ تَجْعَلَ اسْمِي فِي هَذِهِ اللَّيْلَةِ فِي السُّعَدَاءِ وَ رُوحِي مَعَ الشُّهَدَاءِ وَ إِحْسَانِي فِي عِلِّيِّينَ وَ إِسَاءَتِي مَغْفُورَةً وَ أَنْ تَهَبَ لِي يَقِينا تُبَاشِرُ بِهِ قَلْبِي وَ إِيمَانا يُذْهِبُ الشَّكَّ عَنِّي وَ تُرْضِيَنِي بِمَا قَسَمْتَ لِي وَ آتِنَا فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً وَ فِي الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَ قِنَا عَذَابَ النَّارِ الْحَرِيقِ وَ ارْزُقْنِي فِيهَا ذِكْرَكَ وَ شُكْرَكَ وَ الرَّغْبَةَ إِلَيْكَ وَ الْإِنَابَةَ وَ التَّوْبَةَ وَ التَّوْفِيقَ لِمَا وَفَّقْتَ لَهُ مُحَمَّدا وَ آلَ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ عَلَيْهِمْ.
شب آخر ماه، شب بسيار مباركى‌ست و از براى اين شب چند عمل است:
اوّل؛ غسل.
دوم؛ زيارت امام حسين (عليه‌السّلام).
سوم؛ خواندن سوره انعام، كهف و يس و صد مرتبه أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ وَ أَتُوبُ إِلَيْهِ.
چهارم؛ بخواند اين دعا را كه شيخ كلينى از حضرت صادق (عليه‌السّلام) نقل كرده: اللَّهُمَّ هَذَا شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِي أَنْزَلْتَ فِيهِ الْقُرْآنَ وَ قَدْ تَصَرَّمَ وَ أَعُوذُ بِوَجْهِكَ الْكَرِيمِ يَا رَبِّ أَنْ يَطْلُعَ الْفَجْرُ مِنْ لَيْلَتِي هَذِهِ أَوْ يَتَصَرَّمَ شَهْرُ رَمَضَانَ وَ لَكَ قِبَلِي تَبِعَةٌ أَوْ ذَنْبٌ تُرِيدُ أَنْ تُعَذِّبَنِي بِهِ يَوْمَ أَلْقَاكَ.
پنجم؛ بخواند دعاى يا مدبّرالامور - كه در اعمال شب بيست و سوم گذشت.
ششم؛ وداع كند ماه رمضان را به دعاهاى وداع كه شيخ كلينى، صدوق، شيخ مفيد، طوسى و سيّد بن طاوس (رضوان‌الله عليهم) نقل كردهاند و شايد بهترين آنها دعاى چهل و پنجم صحيفه كامله باشد و سيّد بن طاوس روايت كرده است از حضرت صادق (عليه‌السّلام): هر كس در شب آخر ماه رمضان وداع كند آن ماه شريف را و بگويد اللَّهُمَّ لا تَجْعَلْهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنْ صِيَامِي لِشَهْرِ رَمَضَانَ وَ أَعُوذُ بِكَ أَنْ يَطْلُعَ فَجْرُ هَذِهِ اللَّيْلَةِ إِلا وَ قَدْ غَفَرْتَ لِي، بيامرزد حق تعالى او را پيش از آنكه صبح كند و روزى فرمايد او را توبه و انابه. سيّد و شيخ صدوق از جابر بن عبدالله انصارى روايت كردهاند كه گفت: رفتم خدمت حضرت رسول (صلّى‌الله عليه و آله و سلم) در جمعه‌ي آخر ماه رمضان. چون نظر آن حضرت بر من افتاد، فرمود: «اى جابر! اين آخر جمعه است از ماه رمضان. پس آن را وداع كن و بگو اللَّهُمَّ لا تَجْعَلْهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنْ صِيَامِنَا إِيَّاهُ فَإِنْ جَعَلْتَهُ فَاجْعَلْنِي مَرْحُوما وَ لا تَجْعَلْنِي مَحْرُوما. به درستى كه هر كس اين دعا را در اين روز بخواند، از دو خصلت نيكو ظفر مىيابد يا به رسيدن به ماه رمضان آينده يا به آمرزش خدا و رحمت بى انتها. [و سيّد بن طاوس و كفعمى نقل كرده از حضرت رسول (صلّى‌الله عليه و آله و سلم) كه فرمود: هر كس در شب آخر ماه رمضان ده ركعت نماز گزارد، بخواند در هر ركعت حمد يك مرتبه و قل هو الله أحد ده مرتبه و بگويد در ركوع و سجود ده مرتبه سُبْحَانَ اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ وَ اللَّهُ أَكْبَرُ و بعد از هر دو ركعت، تشهّد بخواند و سلام دهد و چون از تمام ده ركعت فارغ شد و سلام داد هزار مرتبه استغفار كند بگويد أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ وَ أَتُوبُ إِلَيْهِ و بعد از استغفار سر به سجده گذارد و بگويد در حال سجود يَا حَيُّ يَا قَيُّومُ يَا ذَا الْجَلالِ وَ الْإِكْرَامِ يَا رَحْمَانَ الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ وَ رَحِيمَهُمَا يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ يَا إِلَهَ الْأَوَّلِينَ وَ الْآخِرِينَ اغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَ تَقَبَّلْ مِنَّا صَلاتَنَا وَ صِيَامَنَا وَ قِيَامَنَا، قسم به حقّ آنكه مرا به راستى به نبوّت مبعوث فرموده كه جبرئيل مرا خبر داد از اسرافيل از پروردگار خود تبارك و تعالى كه سر از سجده برنداشته باشد كه بيامرزد خدا او را و قبول فرمايد از او ماه رمضان را و بگذرد از گناهان او الخبر.] و اين نماز در شب عيد فطر نيز روايت شده، ولكن در آن روايت است كه تسبيح أربع را در ركوع و سجود عوض تسبيح ركوع و سجود بخواند و به جاى اغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا تا به آخر دارد اغْفِرْ لِي ذُنُوبِي وَ تَقَبَّلْ صَوْمِي وَ صَلاتِي وَ قِيَامِي.
شب آخر ماه:
1. غسل
2. زيارت امام حسين (عليه‌السّلام)
3. سوره‌ي انعام، كهف و يس و صد مرتبه ذكر «اَسْتَغْفِرُاللهَ وَاَتُوبُ اِلَيْهِ»
4. دعاي وداع
5. دعاي «اللهم لا تجعله اخر العهد...»
6. ده ركعت نماز به حمد و ده مرتبه «قل هو الله احد»
ثُمَّ أَنْزَلَ الله سَكينَتَهُ عَلى رَسُولِهِ وَ عَلَى الْمُؤْمِنينَ وَ أَنْزَلَ جُنُوداً لَمْ تَرَوْها وَ عَذَّبَ الَّذينَ كفَرُوا وَ ذلِك جَزاءُ الْكافِرين
آن‌گاه خداوند آرامش خويش را بر پيامبرش و بر اهل ايمان نازل كرد، سپاهيانى فرستاد كه شما آنها را نمىديديد و كافران را گرفتار عذاب نمود، و اين است پاداش آنان كه كافر مىشوند.
[سوره مباركه توبه، آيه 26]
پيامبر (صلّى الله عليه و آله) مي‌فرمايند:
صَلاةُ الرّجُلِ مُتَقَلِّدا بسَيفِهِ تَفْضُلُ علىْ صَلاتِهِ غَيرَ مُتَقَلِّدٍ بسَبعِمائةِ ضِعْفٍ
نمازى كه مرد با شمشير حمايل شده بخواند، هفتصد بار برتر از نمازى‌ست كه بدون حمايل كردن شمشير بخواند.
[منتخب ميزان الحكمة، ص 114]
يقيني كردن حقّانيت دين
آيت‌الله بهجت (رحمةالله) فرمودند:
خدا مى‌داند آثار و منافع وجودى انسان تا چه حد است. خدا كند گرمى باطنى به قرآن، دين، مقدّمات و لوازم ديندارى داشته باشيم، و كتاب و عترت ما را كافى باشد تا حقّانيت دين نزد ما يقينى گردد، هم خودمان يقين داشته باشيم، و هم قابليت داشته باشيم ديگران را اهل يقين كنيم.
[در محضر آيت‌الله بهجت، ج 1، ص 10]
